Συνάντηση παράδοσης και ιστορίας στο Χρισσό Φωκίδας, ένα χωριό κρυμμένο στους πρόποδες του Παρνασσού.
Μόλις λίγα χιλιόμετρα από τους επιβλητικούς Δελφούς στους πρόποδες του Παρνασσού, το Χρισσό μένει ανέγγιχτο από το μαζικό τουρισμό και την πολυκοσμία. Πρόκειται για ένα όμορφο διατηρητέο χωριό με αναπαλαιωμένα σπίτια χτισμένα με κεραμοσκεπές και περιποιημένους κήπους, που διαθέτει μεγάλη ιστορία από την αρχαιότητα.
Το Χρισσό πήρε το όνομά του από την αρχαία πόλη της Κρίσας, η οποία χτίστηκε – κατά τον Όμηρο – τον 14ο ή 15ο π.Χ. αιώνα και νοτιότερα του σημερινού χωριού σώζονται ερείπια των τειχών της. Το Κρισαίο Πεδίο εκτείνεται στη γεμάτη από ελαιόδεντρα πεδιάδα που φτάνει ως τη θάλασσα της Ιτέας. Εκεί βρισκόταν κατά την αρχαιότητα ο Ιππόδρομος των Δελφών. Οι μόνιμοι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται με την καλλιέργεια ελιάς, είτε για να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες, είτε για επαγγελματικούς σκοπούς.
Η καρδιά του Χρισσού χτυπά στην κεντρική πλατεία με τον υπεραιωνόβιο πλάτανο και τα τρεχούμενα νερά που χαρίζουν δροσιά στους κατοίκους. Το ήσυχο χωριό αποτελεί ιδανική εκδρομή για όσους αναζητούν την ηρεμία μακριά από τα πλήθη ή μια όμορφη στάση κατά την επίσκεψη στις γύρω περιοχές. Περπατήστε στα στενά του, θαυμάστε τα όμορφα σπίτια, σταθείτε να απολαύσετε τη θέα μέχρι την Ιτέα και τη θάλασσα και καθίστε στα παραδοσιακά ταβερνάκια για φαγητό.
Το Εθνολογικό Λαογραφικό Μουσείο Χρισσού
Ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα του χωριού είναι το Εθνολογικό Λαογραφικό Μουσείο Χρισσού - Συλλογή Ηλία Ε. Δαραδήμου, που ξεχωρίζει λόγω της αρχιτεκτονικής του και όχι μόνο. Το νεοκλασικό κτίσμα λειτούργησε ως Διδακτήριο του χωριού ως το 1978. Πιθανότατα θεμελιώθηκε τη δεκαετία του 1890 ακολουθώντας τη μορφή των πρώτων σχολείων που κατασκευάστηκαν από τον Ιωάννη Καποδίστρια. Από το τέλος του 2015 λειτουργεί ως μουσείο με μια μεγάλη συλλογή από αντικείμενα που μαρτυρούν την ιστορία και την καθημερινή ζωή του τόπου.
Ξεχωρίζει η συλλογή με τις 200 ελληνικές φορεσιές από την προεπαναστατική, επαναστατική, οθωνική περίοδο μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα. Θεωρούνται μοναδικές σε ποιότητα και ποικιλία, ενώ τα κεντήματα και οι συνδυασμοί χρωμάτων τις καθιστούν ξεχωριστές.
Η Μονή Προφήτη Ηλία Φωκίδος
Σε απόσταση περίπου 7 χιλιομέτρων βορειοδυτικά του χωριού βρίσκεται τη Μονή του Προφήτη Ηλία, χτισμένη σε υψόμετρο περίπου 500 μ. πάνω από τον ελαιώνα της Άμφισσας, με υπέροχη θέα προς τον Κορινθιακό κόλπο. Το μοναστήρι είναι γνωστό από τα χρόνια της Επανάστασης του 1821, καθώς υπήρξε ορμητήριο και καταφύγιο των αγωνιστών Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας έως τον Αύγουστο του 1825. Έπειτα από δύο καταστροφές, ο ναός ξαναχτίστηκε στην ίδια θέση κατά τη δεκαετία του 1960. Σήμερα θα θαυμάσετε το ξυλόγλυπτο τέμπλο του αλλά και τα χειρόγραφα έγγραφα και τις επιστολές από την περίοδο της επανάστασης.
Κοντινές εξορμήσεις από το Χρισσό
Το Χρισσό αποτελεί ιδανική βάση για εκδρομές στα γύρω χωριά. Το χωριό των Δελφών βρίσκεται 10 λεπτά μακριά με το αυτοκίνητο και η Αράχωβα περίπου στα 20 λεπτά. Το σημαντικότερο αξιοθέατο της περιοχής είναι ο επιβλητικός αρχαιολογικός χώρος των Δελφών, ένας από τους σημαντικότερους της Ελλάδας. Οδηγώντας με αφετηρία το χωριό, μπορείτε να εξερευνήσετε τον απέραντο Ελαιώνα της Άμφισσας και να φτάσετε στην πόλη της. Μια ευκαιρία για βόλτα στη θάλασσα αποτελεί η Ιτέα με την παραλία της, αλλά και το γειτονικό Γαλαξίδι.
Δραστηριότητες στη φύση
Στο Χρισσό θα έχετε την ευκαιρία για πεζοπορία και περιπάτους μέσα στη φύση, με μονοπάτια που οδηγούν σε τοπία μοναδικής ομορφιάς. Στον Παρνασσό μπορείτε να κάνετε πεζοπορία, μεταξύ άλλων, στο αρχαίο μονοπάτι Κίρρας-Δελφών, στο μονοπάτι Δελφοί – Κορύκειον Άντρο ή στο δημοφιλές Ε4, το περίφημο ευρωπαϊκό μονοπάτι που συνδέει την Αγόριανη με τους Δελφούς μέσα από το εντυπωσιακό ελατόδασος. Επιπλέον, για όσους αγαπούν τη δράση υπάρχουν ευκαιρίες για αναρρίχηση στο αναρριχητικό πεδίο της Άμφισσας.
Φαγητό
Η τοπική κουζίνα βασίζεται σε αγνά υλικά και παραδοσιακές συνταγές. Στις ταβέρνες του χωριού θα δοκιμάσετε τους ντόπιους μεζέδες φτιαγμένους με το φημισμένο ελαιόλαδο της περιοχής και συνταγές με κρεατικά. Δοκιμάστε κοντοσούβλι και μπιφτέκια στην ταβέρνα του Φούρλα με θέα μέχρι τη θάλασσα και κοκορέτσι στην Ταβέρνα Μπασάνος. Καθίστε στο μπαλκόνι της ταβέρνας Λιοστάσι για λουκάνικα και μπριζόλες και για παραδοσιακά μαγειρευτά στο Εστιατόριο-Καφέ Πεινακοθήκη.
Διαμονή
Ξενώνας Χρισσό: Διαθέτει παραδοσιακά δωμάτια με τζάκι και παιδική χαρά.
Elia Apartments Chrisso: Διαμερίσματα με κουζίνα και πρόσβαση στον ιδιωτικό κήπο.
Alexandros Pension: Με πετρόκτιστα δωμάτια και μπαλκόνια.
