Βόρεια Ελλάδα
Η βόρεια Ελλάδα είναι μια πολύ εκτεταμένη περιοχή, που περιλαμβάνει 3 αμπελουργικές περιφέρειες: την αμπελουργική περιφέρεια Ηπείρου, με τους οίνους ΠΓΕ Ήπειρος, την αμπελουργική περιφέρεια Μακεδονίας, με τους οίνους ΠΓΕ Μακεδονία και την αμπελουργική περιφέρεια Θράκης, με τους οίνους ΠΓΕ Θράκη. Πρόκειται για κάποιους από τους πιο ιστορικούς αμπελώνες στην Ελλάδα. Ταυτοχρόνως, οι αμπελώνες στη Βόρεια Ελλάδα διακρίνονται για το υψηλό δυναμικό τους. Σε ανάλογο επίπεδο, ο οινοτουρισμός στη Βόρεια Ελλάδα είναι σαφώς πολύ πιο οργανωμένος από κάθε άλλο τμήμα της Ελλάδας και αυτό οφείλεται στην Οίνοι Βορείου Ελλάδος, που έχει σχεδιάσει τους Δρόμους του κρασιού της Βόρειας Ελλάδας.
Σε μία τόσο εκτεταμένη περιοχή, οι δυνατότητες για τουρισμό είναι πολύ μεγάλες και καλύπτουν όλες τις εποχές του χρόνου αλλά και όλες τις επιδιώξεις και επιθυμίες των επισκεπτών. Τον οινοτουρισμό στη Βόρεια Ελλάδα διευκολύνει εξαιρετικά η Εγνατία Οδός, που διατρέχει τη Βόρεια Ελλάδα από άκρου σε άκρο, προσφέροντας γρήγορες και ασφαλείς μετακινήσεις.
Οι Δρόμοι του κρασιού της Βόρειας Ελλάδας περιλαμβάνουν 8 επιμέρους διαδρομές, που ξεκινούν δυτικά, από την Περιφέρεια Ηπείρου και τη Διαδρομή του κρασιού της Ηπείρου. Στη συνέχεια περνάνε στο κεντρικό τμήμα στην περιοχή της Μακεδονίας. Έτσι, στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας εξελίσσεται η Διαδρομή κρασιού των Λιμνών. Στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας έχουν σχεδιαστεί 5 διαδρομές: Η Διαδρομή του κρασιού της Πέλλας – Γουμένισσας, η Διαδρομή του κρασιού των Θεών του Ολύμπου, η Διαδρομή του κρασιού της Νάουσας, η Διαδρομή του κρασιού της Θεσσαλονίκης και η Διαδρομή του κρασιού της Χαλκιδικής. Στο ανατολικό τμήμα και στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης έχει σχεδιαστεί η Διαδρομή του κρασιού του Διονύσου.
Είναι φανερό ότι με μία τόσο μεγάλη γκάμα επιλογών, όσοι επιλέξουν να κάνουν οινοτουρισμό στη Βόρεια Ελλάδα θα έχουν πολλά να δουν και να μάθουν και πολύ περισσότερα να απολαύσουν!
Ήπειρος
Ο οινοτουρισμός στη Βόρεια Ελλάδα αρχίζει με τη Διαδρομή του κρασιού της Ηπείρου, η οποία ουσιαστικά εξελίσσεται στην περιφερειακή ενότητα Ιωαννίνων, όπου οι αμπελώνες Ζίτσας και Μετσόβου παράγουν τους οίνους ΠΟΠ Ζίτσα, ΠΓΕ Ήπειρος, ΠΓΕ Ιωάννινα και ΠΓΕ Μέτσοβο.
Στην πανέμορφη πόλη των Ιωαννίνων, δίπλα στη λίμνη Παμβώτιδα, οι επισκέπτες θα δουν μεταξύ άλλων το αρχαιολογικό μουσείο, το βυζαντινό μουσείο στο Κάστρο και το νησί Ιωαννίνων, ενώ σε κοντινές αποστάσεις μπορούν να επισκεφτούν το σπήλαιο Περάματος, τον αρχαιολογικό χώρο Δωδώνης, το Θεογέφυρο στη Ζίτσα και το μουσείο ελληνικής ιστορίας Παύλου Βρέλλη. Στο γοητευτικότατο Μέτσοβο, μεταξύ πολλών άλλων, επίσκεψη αξίζουν η πινακοθήκη Αβέρωφ, το Μουσείο Τοσίτσα και η λίμνη των πηγών του Αώου, με μία σύντομη εκδρομή. Η Διαδρομή των κρασιών της Ηπείρου αποκτά πολύ ενδιαφέρουσες φυσιολατρικές και πολιτισμικές προεκτάσεις, με τις διαδρομές που προσφέρονται στην ευρύτερη περιοχή των Ιωαννίνων, όπως για παράδειγμα, αυτές στα Ζαγοροχώρια, με το φαράγγι του Βίκου, που το διατρέχει ο Βοϊδομάτης και τα πολλά πέτρινα γεφύρια ή την Κόνιτσα και το Πωγώνι με τον ποταμό Αώο, καθώς και τα Τζουμέρκα, με το γεφύρι της Πλάκας και το σπήλαιο Ανεμότρυπα.
Δυτική Μακεδονία
Στην περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας αναπτύσσεται η Διαδρομή του κρασιού των Λιμνών και στην περιφερειακή ενότητα Φλώρινας έχει ως επίκεντρό της τους αμπελώνες στο Αμύνταιο, όπου παράγονται οι οίνοι ΠΟΠ Αμύνταιο. Οι ροζέ και ερυθροί Οίνοι Αμυνταίου από την ποικιλία ξινόμαυρο, αλλά και οι λευκοί οίνοι της περιοχής, που κυκλοφορούν ως ΠΓΕ Φλώρινα, είναι ιδιαιτέρως δημοφιλείς. Στην ευρύτερη περιοχή του Αμυνταίου ενδιαφέρον έχουν οι λίμνες Βεγορίτιδα και Πετρών, ο προϊστορικός οικισμός Αγίου Παντελεήμονα και το χωριό Νυμφαίο, με το πάρκο άγριας φύσης, όπου δραστηριοποιείται η περιβαλλοντική οργάνωση Αρκτούρος. Δυτικότερα είναι η όμορφη Φλώρινα, με το αρχαιολογικό μουσείο και το μουσείο σύγχρονης τέχνης και οι λίμνες και το εθνικό πάρκο Πρεσπών, όπου οι επισκέπτες μπορούν να δουν την βασιλική του Αγίου Αχίλλειου και το ναό Αγίου Γερμανού. Στην περιοχή είναι πολλές οι δυνατότητες οικοτουρισμού ενώ το χιονοδρομικό κέντρο Βίγλας Πισοδερίου θα προσφέρει συγκίνηση στους λάτρεις των χειμερινών σπορ.
Μετά τη Φλώρινα, η Διαδρομή του κρασιού των Λιμνών συνεχίζει νοτιοδυτικά στην περιοχή της Καστοριάς, όπου παράγονται οι οίνοι ΠΓΕ Καστοριά. Με επίκεντρο την πανέμορφη πόλη της Καστοριάς, στην άκρη της λίμνης Ορεστιάδα, οι επισκέπτες μπορούν να δουν το βυζαντινό μουσείο Καστοριάς και πολλές βυζαντινές εκκλησίες, όπως η Παναγία Κουμπελίδικη. Σε κοντινές αποστάσεις τα αξιοθέατα είναι η Διοκλητιανούπολη, ο νεολιθικός οικισμός Αυγής, ο λιμναίος οικισμός Δισπηλιού και το μουσείο του. Στα δυτικά της περιοχής ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η ορεινή περιοχή του Γράμμου.
Η Διαδρομή του κρασιού των Λιμνών προχωρά στο κέντρο της Δυτικής Μακεδονίας, στην περιοχή της Κοζάνης, όπου παράγονται οι οίνοι ΠΓΕ Κοζάνη, ΠΓΕ Βελβεντός και ΠΓΕ Σιάτιστα. Στην πόλη της Κοζάνης οι επισκέπτες θα δουν την αρχαιολογική συλλογή και το λαογραφικό μουσείο Κοζάνης και νοτιότερα, τον αρχαιολογικό χώρο και το μουσείο Αιανής. Στα πολλά ενδιαφέροντα της περιοχής περιλαμβάνονται η πανέμορφη Σιάτιστα, με τα αρχοντικά της, όπως το αρχοντικό – μουσείο Δόλγκηρα, το εκκλησιαστικό μουσείο και τα παραδοσιακά κελάρια κρασιού, το βυζαντινό κάστρο Σερβίων, τα βυζαντινά μνημεία του Βελβεντού, το πετρογέφυρο Μόρφης Βοΐου και η Αγία Τριάδα Βυθού. Στα χωριά του Κρόκου οι επισκέπτες θα μάθουν πολλά για τον εξαιρετικής ποιότητας ΠΟΠ Κρόκο Κοζάνης.
Η Διαδρομή του κρασιού των Λιμνών μπορεί να επεκταθεί ακόμα νοτιότερα, στην πολύ ενδιαφέρουσα περιοχή των Γρεβενών, όπου οι δυνατότητες για φυσιολατρικό τουρισμό και τουρισμό περιπέτειας είναι πολλές, με κορυφαίο το Χιονοδρομικό κέντρο Βασιλίτσας. Όπως και στα γειτονικά Ζαγοροχώρια της Ηπείρου, υπάρχουν και εδώ πολλά πέτρινα γεφύρια, με πιο χαρακτηριστικά αυτά στο Κάστρο, στην Αλατόπετρα και στην Πορτίτσα. Εντυπωσιακά είναι τα παλαιοντολογικά ευρήματα στο μουσείο φυσικής ιστορίας Μηλιάς. Τα Γρεβενά φημίζονται τέλος, για τα μανιτάρια και τα τυροκομικά τους.
Πέλλα και Γουμένισσα
Η Διαδρομή του κρασιού Πέλλας-Γουμένισσας εξελίσσεται στο βόρειο τμήμα της Κεντρικής Μακεδονίας. Στο δυτικό τμήμα της περιοχής του Κιλκίς είναι οι αμπελώνες της Γουμένισσας, όπου παράγονται οι οίνοι ΠΟΠ Γουμένισσα και ΠΓΕ Πλαγιές Πάικου. Στην πόλη του Κιλκίς οι επισκέπτες μπορούν να δουν το αρχαιολογικό μουσείο και το σπήλαιο Αγίου Γεωργίου. Στα ενδιαφέροντα της ευρύτερης περιοχής περιλαμβάνονται ο βοτανικός κήπος Κρουσίων, το Ίωρον, το Γυναικόκαστρο, το μουσείο φυσικής ιστορίας Αξιούπολης και η λίμνη Δοϊράνη.
Η Διαδρομή του κρασιού Πέλλας – Γουμένισσας συνεχίζει δυτικά προς την περιοχή της Πέλλας, όπου παράγονται οι οίνοι ΠΓΕ Πέλλα. Το σημαντικότερο αξιοθέατο της περιοχής είναι ο αρχαιολογικός χώρος Πέλλας και μουσείο του. Στα Γιαννιτσά οι επισκέπτες θα δουν το μαυσωλείο Γαζή Εβρενός και θα ενημερωθούν για την ανασκαφή στον προϊστορικό οικισμό του Αρχοντικού. Στην όμορφη Έδεσσα μπορούν να επισκεφθούν τους καταρράκτες, το μουσείο νερού και την αρχαία Έδεσσα. Το χιονοδρομικό κέντρο στο Καϊμακτσαλάν είναι ευκαιρία για δράση, ενώ τα λουτρά Πόζαρ, στην περιοχή της Αλμωπίας, προσφέρουν χαλάρωση. Δυνατότητες φυσιολατρικού τουρισμού δίνονται από το Σπηλαιοπάρκο της Αλμωπίας.
Όλυμπος
Η Διαδρομή του κρασιού των Θεών του Ολύμπου υφίσταται στις ανατολικές παρυφές του υψηλότερου ελληνικού βουνού, τον Όλυμπο των θρύλων και των μύθων. Από το βουνό αυτό έχει άλλωστε πάρει και το όνομά της.
Από το βορειοανατολικό τμήμα της Θεσσαλίας, στην περιοχή της Λάρισας, ξεκινά η Διαδρομή του κρασιού των Θεών του Ολύμπου, εκεί όπου οι αμπελώνες στη Ραψάνη παράγουν τους ερυθρούς οίνους ΠΟΠ Ραψάνη. Η κοιλάδα των Τεμπών, που τη διατρέχει ο Πηνειός ποταμός και που χωρίζει τα βουνά Όλυμπος και Κίσσαβος, είναι μια από τις πιο γοητευτικές διαδρομές στην Ελλάδα. Στην πλευρά του Ολύμπου βρίσκεται ο παραδοσιακός οικισμός της Ραψάνης και ακριβώς απέναντι, στην πλευρά του Κισσάβου, η ιστορική κοινότητα Αμπελακίων, σε ένα μοναδικής ομορφιάς σύνολο, που προσφέρεται για υπέροχες διαδρομές.
Η Διαδρομή του κρασιού των Θεών του Ολύμπου συνεχίζει βόρεια, στην περιοχή της Πιερίας, όπου παράγονται οι οίνοι ΠΓΕ Πιερία. Η Πιερία είναι διάσπαρτη από θέσεις αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Ξεχωρίζει το αρχαιολογικό πάρκο του Δίου και τα μνημεία του, ενώ στα ενδιαφέροντα περιλαμβάνεται το κάστρο Πλαταμώνα. Η Πιερία είναι επίσης πολύ γνωστή και για την εκτεταμένη παραλία της, η οποία είναι δημοφιλές κέντρο θερινών διακοπών.
Νάουσας
Η Διαδρομή του κρασιού της Νάουσας εξελίσσεται στην περιοχή της Ημαθίας και στις ανατολικές πλαγιές του Βερμίου, εκεί όπου οι αμπελώνες στη Νάουσα παράγουν τους φημισμένους ερυθρούς οίνους ΠΟΠ Νάουσα και ΠΓΕ Ημαθία. Η σχέση Ξινόμαυρο-Νάουσα είναι μια από τις πιο ρωμαλέες στο χώρο των ελληνικών ερυθρών κρασιών.
Μέσα σε ένα πανέμορφο φυσικό σκηνικό, επίκεντρο της διαδρομής είναι η γοητευτική πόλη της Νάουσας, που όλη η λειτουργία της την χαρακτηρίζει άνετα ως πόλη του κρασιού. Έχει, εξάλλου και το μουσείο αμπέλου & οίνου. Σημαντικό τμήμα του μαγευτικού τοπίου που περιβάλλει τη Νάουσα είναι το άλσος Αγίου Νικολάου, στη νοτιοδυτική πλευρά της. Γύρω από τη Νάουσα υπάρχουν ενδιαφέροντες αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία, όπως η αρχαία Μίεζα, η σχολή του Αριστοτέλη, μακεδονικοί τάφοι, όπως των Ανθεμίων, της Κρίσεως, του Kinch και των Λύσωνος & Καλλικλέους, καθώς και το αρχαίο θέατρο Κοπανού. Μία από τις σημαντικές εκδηλώσεις που γίνονται στη Νάουσα και πραγματική εμπειρία για τους επισκέπτες της, είναι το καρναβάλι Νάουσας. Η Διαδρομή του κρασιού της Νάουσας πρέπει οπωσδήποτε να συμπεριλάβει τη Βέροια, με τις παλιές της γειτονιές Μπαρμπούτα και Κυριώτισσα. Οι επισκέπτες θα δουν το αρχαιολογικό μουσείο, το βυζαντινό μουσείο και πολλές βυζαντινές εκκλησίες, όπως ο Άγιος Βλάσιος, ο Άγιος Κήρυκος και ο Μεγάλος Θεολόγος. Ενδιαφέρον είναι και το αρχοντικό Σαράφογλου, που στεγάζει το λαογραφικό μουσείο Βέροιας.
Νοτιοανατολικά της Βέροιας, πολύ σημαντικός προορισμός της Διαδρομής του κρασιού της Νάουσας είναι ο αρχαιολογικός χώρος Αιγών και το μουσείο βασιλικών τάφων. Όσοι από τους επισκέπτες επιθυμούν δράση χειμερινών σπορ, θα τη βρουν στα χιονοδρομικά κέντρα Σελίου και 3-5 Πηγαδιών.
Θεσσαλονίκης
Στο ανατολικό τμήμα της Κεντρικής Μακεδονίας και στην περιφερειακή ενότητα Θεσσαλονίκης αναπτύσσεται η Διαδρομή του κρασιού της Θεσσαλονίκης. Στην περιοχή παράγονται οι οίνοι ΠΓΕ Θεσσαλονίκη, ΠΓΕ Επανομή, ΠΓΕ Νέα Μεσημβρία και ΠΓΕ Πλαγιές Βερτίσκου. Επίκεντρο της διαδρομής είναι ασφαλώς η όμορφη Πόλη της Θεσσαλονίκης στο μυχό του Θερμαϊκού κόλπου. Η Θεσσαλονίκη έχει μεγάλη αρχαία ιστορία και πλήθος από αξιοθέατα που συγκροτούν ένα ανοικτό μουσείο, με πολύ ενδιαφέρουσες διαδρομές. Τα εμβληματικά μνημεία της πόλης είναι ο Λευκός πύργος, η αψίδα Γαλέριου και ο Άγιος Δημήτριος, αλλά οι επισκέπτες θα δουν ακόμα πολλές βυζαντινές εκκλησίες, όπως η Ροτόντα, η Αγία Σοφία, η Αχειροποίητος και η Παναγία Χαλκέων. Στη Θεσσαλονίκη λειτουργούν και πολλά ενδιαφέροντα μουσεία, όπως το αρχαιολογικό μουσείο Θεσσαλονίκης, το μουσείο βυζαντινού πολιτισμού, το κρατικό μουσείο σύγχρονης τέχνης Θεσσαλονίκης, το μακεδονικό μουσείο σύγχρονης τέχνης, το λαογραφικό & εθνολογικό μουσείο Μακεδονίας Θράκης, το Εβραϊκό μουσείο Θεσσαλονίκης, το μουσείο κινηματογράφου και το μουσείο φωτογραφίας. Γειτονιά με ιδιαίτερο χαρακτήρα που αξίζει επίσκεψη είναι η Άνω πόλη Θεσσαλονίκης, με τα κάστρα, το Επταπύργιο και τον Άγιο Νικόλαο Ορφανού.
Στο ανατολικό τμήμα της Διαδρομής του κρασιού της Θεσσαλονίκης είναι η περιοχή που εκβάλλουν 3 ποταμοί και διαμορφώνουν το Δέλτα Αξιού, Λουδία, Αλιάκμονα, που είναι ενταγμένο στο πρόγραμμα Terres d’ Eau. Ανατολικά της πόλης της Θεσσαλονίκης είναι οι λίμνες Βόλβη & Κορώνεια, ενώ ο ορεινός όγκος προσφέρει στους επισκέπτες της Διαδρομής του κρασιού της Θεσσαλονίκης πολλές δυνατότητες για φυσιολατρικό τουρισμό.
Διονύσου
Η Διαδρομή του κρασιού του Διονύσου αναπτύσσεται στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, αρχίζοντας από την περιοχή των Σερρών, όπου παράγονται οι οίνοι ΠΓΕ Σέρρες. Στην πόλη των Σερρών οι επισκέπτες θα δουν τη βυζαντινή ακρόπολη και το λαογραφικό μουσείο Σαρακατσάνων. Μεγάλο ενδιαφέρον έχει ο αρχαιολογικός χώρος Αμφίπολης και το μουσείο του, το σπήλαιο Αλιστράτης και για όσους αγαπούν τη φύση, η λίμνη Κερκίνη.
Ανατολικά της πόλης των Σερρών η Διαδρομή του κρασιού του Διονύσου βαδίζει στους αμπελώνες Δράμας και Καβάλας. Στην περιοχή της Δράμας παράγονται οι οίνοι ΠΓΕ Δράμα, ΠΓΕ Αγορά και ΠΓΕ Αδριανή. Μεγάλο ενδιαφέρον έχει το σπήλαιο πηγών του Αγγίτη, ενώ το χιονοδρομικό κέντρο Φαλακρού θα δώσει δυνατότητες δράσης χειμερινών σπορ.
Νότια της Δράμας, η Διαδρομή του κρασιού του Διονύσου συνεχίζεται στην περιοχή της Καβάλας, που παράγονται οι οίνοι ΠΓΕ Καβάλα και ΠΓΕ Παγγαίο. Με αφετηρία την πανέμορφη πόλη της Καβάλας, όπου στα ενδιαφέροντα περιλαμβάνονται το υδραγωγείο, το κάστρο Καβάλας, το αρχαιολογικό μουσείο και το μουσείο καπνού, σε κοντινές σχετικώς αποστάσεις, οι επισκέπτες μπορούν να δουν τον αρχαιολογικό χώρο και την παλαιοχριστιανική πόλη των Φιλίππων, την ανακτορόπολη Νέας Περάμου και τον πύργο Απολλωνίας. Από την Καβάλα, την Κεραμωτή ή την Πέραμο, μικρά πλοία πηγαινοέρχονται συνεχώς προς τη γοητευτική Θάσο, όπου παράγονται οι οίνοι ΠΓΕ Θάσος.
Η Διαδρομή του κρασιού του Διονύσου συνεχίζει ανατολικά, στην περιοχή της Ξάνθης, στην οποία το οινικό ενδιαφέρον εντοπίζεται τα Άβδηρα, όπου παράγονται οι οίνοι ΠΓΕ Άβδηρα και όπου οι επισκέπτες θα δουν τον αρχαιολογικό χώρο Αβδήρων, το βυζαντινό Πολύστυλο και το αρχαιολογικό μουσείο. Στην Ξάνθη, ιδιαιτέρως γοητευτικό είναι το τμήμα της παλιάς πόλης Ξάνθης, όπου κάθε χρόνο γίνονται οι Γιορτές της Παλιάς Πόλης.
Προχωρώντας ανατολικότερα, η Διαδρομή του κρασιού του Διονύσου φτάνει στην περιοχή της Ροδόπης, όπου το οινικό ενδιαφέρον βρίσκεται στη Μαρώνεια, ο αμπελώνας της οποίας παράγει τους οίνους ΠΓΕ Ίσμαρος, που έχουν μεγάλη ιστορία, προερχόμενη από την αρχαία Μαρώνεια. Στην Κομοτηνή οι επισκέπτες θα δουν το αρχαιολογικό μουσείο, το Ιμαρέτ Κομοτηνής και το μουσείο καλαθοπλεκτικής των Ρωμά. Στην ευρύτερη περιοχή αξιοθέατα είναι η Μαξιμιανούπολις, η Αναστασιούπολις και το Παπίκιον Όρος.
Η Διαδρομή του κρασιού του Διονύσου καταλήγει στην περιοχή του Έβρου, όπου παράγονται οι οίνοι ΠΓΕ Έβρος. Στην Αλεξανδρούπολη οι επισκέπτες θα δουν το εθνολογικό μουσείο Θράκης, το μουσείο φυσικής ιστορίας και το ιστορικό μουσείο Αλεξανδρούπολης. Ανατολικότερα εδρεύει το δέλτα του ποταμού Έβρου, ενώ πηγαίνοντας προς βορρά τα αξιοθέατα κατά σειρά είναι: στην περιοχή των Φερών η Κοσμοσώτειρα, στην περιοχή του Σουφλίου το δάσος της Δαδιάς και το μουσείο μετάξης, στην περιοχή του Διδυμοτείχου το κάστρο Διδυμοτείχου, η Πλωτινόπολη και το κάστρο Πυθίου και στην περιοχή της Ορεστιάδας το ιστορικό λαογραφικό μουσείο Ορεστιάδας και ο τύμβος Μικρής Δοξιπάρας – Ζώνης. Από την Αλεξανδρούπολη υπάρχει και η δυνατότητα μετάβασης στο πανέμορφο νησί της Σαμοθράκης.
Θεσσαλία
Η Θεσσαλία είναι το βόρειο τμήμα της Κεντρικής Ελλάδας. Στο κέντρο της, ο Θεσσαλικός κάμπος είναι η μεγαλύτερη ενιαία πεδινή έκταση της Ελλάδας και περιβάλλεται από ορεινούς όγκους, στους οποίους βρίσκονται οι μεγαλύτερες εκτάσεις των αμπελιών. Το κυριότερο χαρακτηριστικό των θεσσαλικών αμπελώνων είναι ότι βρίσκονται σε (ή πολύ κοντά σε) όμορφα φυσικά τοπία και τουριστικούς προορισμούς, κάνοντας τον οινοτουρισμό στη Θεσσαλία ιδιαιτέρως ελκυστικό.
Στο βορειοδυτικό τμήμα της Θεσσαλίας, στην αμπελουργική ζώνη που βρίσκεται νότια της περιοχής Μετεώρων – Καλαμπάκας και έχει στο κέντρο της το αρχαιολογικής σημασίας Σπήλαιο της Θεόπετρας, παράγονται οι οίνοι ΠΓΕ Μετέωρα. Οι βράχοι των Μετεώρων είναι γεωλογικό μνημείο παγκόσμιας σημασίας και τα 6 μοναστήρια τους είναι θρησκευτικό κέντρο πανελλαδικής εμβέλειας. Ως εκ τούτου, είναι ιδιαιτέρως δημοφιλής προορισμός για έλληνες και αλλοδαπούς ταξιδιώτες, που εξυπηρετούνται από τις αναπτυγμένες τουριστικές υποδομές της Καλαμπάκας, αποτελώντας κομβικό σημείο του οινοτουρισμού στη Θεσσαλία. Επιπλέον, γοητευτικά στοιχεία της περιοχής είναι η γειτνίαση με τη νότια Πίνδο στα δυτικά και τις περιοχές του Ασπροποτάμου και του Κόζιακα, που έχουν σημαντικά μνημεία όπως η Μονή Τιμίου Σταυρού και ο ναός Πόρτα Παναγιάς.
Νοτιότερα, μετά τις πόλεις των Τρικάλων, με το Ασκληπιείο και το Πελλιναίον και της Καρδίτσας, με το αρχαιολογικό Μουσείο, είναι η Λίμνη Πλαστήρα, από τις παλαιότερες τεχνητές λίμνες στην Ελλάδα και τόσο ενταγμένη στο φυσικό περιβάλλον, ώστε να έχει δημιουργηθεί ένα πανέμορφο τοπίο, που προσελκύει πάρα πολλούς επισκέπτες, ενώ έχουν αναπτυχθεί τουριστικές υποδομές πολύ υψηλού επιπέδου. Στην ανατολική πλευρά της λίμνης, σε ένα πανέμορφο τοπίο βρίσκεται ο αμπελώνας του Μεσενικόλα που παράγει τους ερυθρούς οίνους ΠΟΠ Μεσενικόλα. Γύρω από τη λίμνη είναι τα μοναστήρια της Κορώνας, της Πέτρας και της Σπηλιάς, που μαζί με αυτά των Μετεώρων, μπορούν να διανθίσουν τον οινοτουρισμό στη Θεσσαλία και με προτάσεις θρησκευτικού τουρισμού. Σε κοντινές αποστάσεις είναι τα κάστρα Καλλιθήρου και Φαναρίου.
Ανατολικά από τα Μετέωρα και βόρεια από την πόλη της Λάρισας, με το αρχαίο θέατρο και το αρχαιολογικό μουσείο, είναι η μεγάλη αμπελουργική ζώνη του Τυρνάβου, που βρίσκεται στις νότιες υπώρειες του υψηλότερου ελληνικού βουνού, του Ολύμπου και παράγει τους οίνους ΠΓΕ Τύρναβος. Λίγο βορειότερα, στην περιοχή της Ελασσόνας, έχουν αναπτυχθεί αμπελώνες και βρίσκεται σε εξέλιξη σημαντική ανάπτυξη τουριστικών υποδομών, πολλά υποσχόμενων για τον οινοτουρισμό στη Θεσσαλία. Από τα μνημεία της ευρύτερης περιοχής ξεχωρίζουν η Περραιβική Τρίπολη και ο αρχαίος Κραννών. Στην άλλη πλευρά του Ολύμπου, στο βορειοανατολικό άκρο της Θεσσαλίας, ο αμπελώνας της Ραψάνης, που παράγει τους ερυθρούς οίνους ΠΟΠ Ραψάνη, είναι ιδιάζουσα περίπτωση. Καθώς για την πλειονότητα των Ελλήνων, ό,τι είναι βορειότερα από τα Τέμπη θεωρείται Βόρεια Ελλάδα, η Ραψάνη έχει ήδη αναπτύξει σχέσεις και είναι ενταγμένη στο δίκτυο «Δρόμοι του κρασιού της Βόρειας Ελλάδας». Ενδιαφέρον για τον επισκέπτη έχει και το βουνό Κίσσαβος στην ανατολική πλευρά της Λάρισας.
Το εκπληκτικής ομορφιάς Πήλιο, που βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του Παγασητικού κόλπου, στην περιοχή της Μαγνησίας (νοτιοανατολικό τμήμα της Θεσσαλίας), αποτελεί έναν από τους πλέον γοητευτικούς ελληνικούς προορισμούς για κάθε εποχή, με εξαιρετικά αναπτυγμένη τουριστική υποδομή. Το τρενάκι του Πηλίου και το χιονοδρομικό κέντρο προσθέτουν στη μαγεία του βουνού, αλλά και των παραλιών της περιοχής. Στην απέναντι πλευρά του Παγασητικού, τη δυτική, εκτείνεται ο αμπελώνας της Αγχιάλου, όπου ολοκληρώνεται ο οινοτουρισμός στη Θεσσαλία. Εδώ παράγονται οι λευκοί οίνοι ΠΟΠ Αγχίαλος. Σημαντικοί αρχαιολογικοί χώροι βρίσκονται σε κοντινές αποστάσεις, όπως το Διμήνι, το Σέσκλο, η Άλος, η Φέρες και η Δημητριάδα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν το Αθανασάκειο αρχαιολογικό μουσείο του Βόλου και το μουσείο του Αλμυρού.
Στερεά Ελλάδα
Η Στερεά Ελλάδα είναι το νότιο τμήμα της Κεντρικής Ελλάδας. Μεγάλη περιοχή με πολυμορφία ανάγλυφου και τοπίου, που περιλαμβάνει ορεινούς όγκους, αλλά και πεδινές εκτάσεις και μια εκτεταμένη ακτογραμμή. Ο οινοτουρισμός στη Στερεά Ελλάδα εστιάζεται στο ανατολικό τμήμα της, στις περιοχές Φθιώτιδας, Βοιωτίας, Εύβοιας και Αττικής, όπου εντοπίζονται οι αμπελώνες. Αρκετοί βρίσκονται σε μέρη τουριστικού ενδιαφέροντος, αλλά οι περισσότεροι στο δρόμο προς αυτά.
Ξεκινώντας τον οινοτουρισμό στη Στερεά Ελλάδα από το μέσο της, δεσπόζει ο επιβλητικός Παρνασσός, ο δημοφιλέστερος ορεινός προορισμός στην Ελλάδα, ιδίως το χειμώνα, όταν λειτουργεί το Χιονοδρομικό Κέντρο Παρνασσού. Στις βόρειες και ανατολικές πλαγιές του βουνού παράγονται οι οίνοι ΠΓΕ Παρνασσός. Στις νοτιοδυτικές του υπώρειες, ο αρχαιολογικός χώρος των Δελφών είναι παγκοσμίως γνωστός, ενώ ιδιαίτερος προορισμός είναι το μεταλλευτικό μουσείο Vagonetto.
Στο βορειοανατολικό τμήμα της Στερεάς Ελλάδας, ο σύγχρονος αμπελώνας της Φθιώτιδας αναπτύσσεται στις πλαγιές των βουνών Όθρυς, Οίτη, Καλλίδρομο και Κνημίδα και παράγει τους οίνους ΠΓΕ Πλαγιές Κνημίδας και ΠΓΕ Κοιλάδα Αταλάντης. Στη Φθιώτιδα, ο οινοτουρισμός στη Στερεά Ελλάδα συνδυάζεται έξοχα με τον αρχαιολογικό τουρισμό, στη διάσπαρτη από αρχαιολογικές θέσεις και μνημεία περιοχή, που μαρτυρούν την ιστορία της. Οι Θερμοπύλες, η αρχαία Ελάτεια, οι αρχαίες πόλεις των Αλών, του Εχίνου και του Κύνου, τα κάστρα της Λαμίας και της Μενδενίτσας, το αρχαιολογικό μουσείο Λαμίας, το αρχαιολογικό μουσείο Αταλάντης και το βυζαντινό μουσείο Φθιώτιδας στην Υπάτη, είναι μερικά μόνο από όσα μπορεί να δει ο επισκέπτης.
Ο οινοτουρισμός στη Στερεά Ελλάδα συνεχίζεται νοτιότερα, με το μεγάλο αμπελώνα της Βοιωτίας, στο διάσπαρτο από αρχαίες θέσεις νοτιοανατολικό τμήμα της Βοιωτίας (αρχαία Θήβα, Καβείριο, Ακραιφνία, ακρόπολη του Γλα, Χαιρώνεια, Αλίαρτος, Ορχομενός, Θίσβη, Θεσπιές, Εύτρηση, Δαύλεια). Στην περιοχή αυτή ο Ησίοδος καταγράφει τον βίβλινο οίνο. Ο επισκέπτης θα δει επίσης το μεσαιωνικό κάστρο της Λιβαδειάς, το μοναστήρι του Όσιου Λουκά, το αρχαιολογικό μουσείο Θήβας, το αρχαιολογικό μουσείο Σχηματαρίου και το αρχαιολογικό μουσείο Χαιρώνειας. Δημοφιλέστερος προορισμός είναι η ορεινή Αράχοβα με αναπτυγμένες τουριστικές υποδομές.
Στον οινοτουρισμό στη Στερεά Ελλάδα εντάσσεται και νησί και μάλιστα το 2ο της Ελλάδας σε μέγεθος, η Εύβοια, στο ανατολικό άκρο της Στερεάς Ελλάδας, που περιλαμβάνει το ηπειρωτικό τμήμα της Ριτσώνας, στην ιστορική περιοχή της Αυλίδας, όπου παράγονται οι οίνοι ΠΓΕ Ριτσώνα Αυλίδος. Νότια της Χαλκίδας, στην περιοχή που διασχίζει ο ποταμός Λήλας, παράγονται οι οίνοι ΠΓΕ Ληλάντιο Πεδίο. Ο προϊστορικός οικισμός της Μάνικας, το κάστρο Καράμπαμπα και το αρχαιολογικό μουσείο στη Χαλκίδα, νοτιότερα το αρχαίο Λευκαντί και ακόμα νοτιότερα η αρχαία Ερέτρια, είναι μερικά από όσα θα δει ο επισκέπτης στην Κεντρική Εύβοια. Αμπελώνες υπάρχουν και στη Νότια Εύβοια, όπου παράγονται οι οίνοι ΠΓΕ Κάρυστος. Η νότια Εύβοια είναι διάσπαρτη από αρχαίες θέσεις όπως στο Αλιβέρι, στη Δύστο, στην Κύμη και στην Κάρυστο. Μεγάλο ενδιαφέρον έχουν τα Δρακόσπιτα της νότιας Εύβοιας, το αρχαιολογικό μουσείο Καρύστου και το λαογραφικό μουσείο Κύμης. Σημαντική είναι η ανάπτυξη της καλλιέργειας αμπελιών και στη Βόρεια Εύβοια, όπου ο αρχαιολογικός χώρος Αρτεμισίου είναι το σημαντικό αξιοθέατο.
Ο οινοτουρισμός στη Στερεά Ελλάδα ολοκληρώνεται στο νοτιοανατολικό άκρο της, με τον αμπελώνα της Αττικής, από τους μεγαλύτερους στην Ελλάδα, που αναπτύσσεται περιμετρικά και ενίοτε πολύ κοντά στην πρωτεύουσα Αθήνα. Από τα πολλά αξιοθέατα της Αθήνας και του Πειραιά, ο επισκέπτης πρέπει οπωσδήποτε να δει την Ακρόπολη των Αθηνών και το νέο μουσείο Ακρόπολης (ένα από τα καλύτερα μουσεία του κόσμου), το χώρο της αρχαίας αγοράς και το μουσείο της στοάς Αττάλου, τον Κεραμικό και το μουσείο του, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το Βυζαντινό & Χριστιανικό Μουσείο, το μουσείο Μπενάκη, την Εθνική Πινακοθήκη, το Παναθηναϊκό Στάδιο (Καλλιμάρμαρο) και το αρχαιολογικό μουσείο Πειραιά. Στην Ανατολική Αττική, όπου υπάρχουν και τα περισσότερα αμπέλια και παράγονται πολλοί οίνοι ΠΓΕ, τα κυριότερα αξιοθέατα είναι το Ιερό του Ποσειδώνα στο Σούνιο, το αρχαιολογικό μουσείο Λαυρίου, ο αρχαιολογικός χώρος Βραυρώνας και το μουσείο της, το αρχαιολογικό μουσείο Μαραθώνα, το Αμφιάρειο Ωρωπού και το μουσείο Ζυγομαλά στον Αυλώνα. Στη Δυτική Αττική, όπου παράγονται οι οίνοι ΠΓΕ Γεράνια, τα σημαντικότερα αξιοθέατα είναι ο αρχαιολογικός χώρος Ελευσίνας και το μουσείο της, οι αρχαιολογικοί χώροι Ελευθερών και Αιγοσθένων και το αρχαιολογικό μουσείο Μεγάρων.
Πελοπόννησο και το Ιόνιο
Στο νότιο άκρο της ηπειρωτικής Ελλάδας ο αμπελώνας της Πελοποννήσου είναι, από κάθε άποψη, ένα από τα πλέον σημαντικά τμήματα του ελληνικού αμπελώνα. Στην Πελοπόννησο υπάρχουν τα περισσότερα αμπέλια, τα περισσότερα οινοποιεία και παράγονται οι περισσότεροι κωδικοί κρασιών από κάθε άλλο τμήμα της αμπελουργικής Ελλάδας, γεγονός που καθιστά τον οινοτουρισμό στην Πελοπόννησο και το Ιόνιο, που συνδέεται και αμπελουργικά με την Πελοπόννησο, ουσιαστικό παράγοντα για τη γνωριμία με την οινική Ελλάδα.
Η εκτεταμένη ακτογραμμή της Πελοποννήσου, που προσφέρεται για θερινές διακοπές, τα μεγάλα βουνά και ποτάμια της, που είναι προορισμοί χειμερινού τουρισμού και τουρισμού περιπέτειας, οι πολλές δυνατότητες αγροτουρισμού, οι πολύ ενδιαφέροντες αρχαιολογικοί χώροι, με τα σημαντικά μουσεία και η άμεσα συνδεδεμένη με το μύθο του Ηρακλή μεγάλη αμπελουργική και οινική ιστορία, είναι κάποιοι από τους επιπλέον παράγοντες που θα γοητεύσουν όσους κάνουν οινοτουρισμό στην Πελοπόννησο. Τα εξαιρετικά προϊόντα της Πελοποννήσου, με κυρίαρχο το ελαιόλαδο και η πολυμορφία των τοπικών γεύσεων, θα συνοδεύσουν την πολύ μεγάλη γκάμα των οίνων ΠΓΕ Πελοπόννησος. Ο φορέας που σχεδιάζει και υποστηρίζει τους Δρόμους του κρασιού της Πελοποννήσου είναι η ΕΝΟΑΠ, η δράση της οποίας επεκτείνεται και στο νησιωτικό δυτικό τμήμα της Ελλάδας, στα νησιά του Ιονίου πελάγους, που είναι από τους πλέον δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς της Ελλάδας. Τα δύο νοτιότερα νησιά του Ιονίου (Ζάκυνθος και Κεφαλλονιά), που είναι και τα πλέον αναπτυγμένα αμπελουργικά, είναι άμεσα συνδεδεμένα με τη δυτική Πελοπόννησο, γεγονός που επιτρέπει να μιλάμε για οινοτουρισμό στην Πελοπόννησο και το Ιόνιο. Τα νησιά του Ιονίου έχουν πολλές αμπελουργικές ιδιαιτερότητες, με κυρίαρχη τη μεγάλη γκάμα τοπικών ποικιλιών αμπέλου (γηγενών) και την πολύ μικρή διείσδυση των ξενικών ποικιλιών. Όμως, ως αποτέλεσμα της εκτεταμένης ενετοκρατίας, οι ιδιαιτερότητες επεκτείνονται και σε ότι αφορά ήθη και έθιμα, τρόπο ομιλίας, μουσική παράδοση, αρχιτεκτονική και γενικά πολιτισμό, ενώ ταυτοχρόνως, κάθε νησί έχει το δικό του ξεχωριστό χαρακτήρα.
Η Πελοπόννησος διοικητικά χωρίζεται σε 2 περιφέρειες, την περιφέρεια Πελοποννήσου και την περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Αμπελουργικά όμως, θεωρείται ως μια ενιαία περιοχή και έτσι θα πρέπει να την δουν και όσοι θέλουν να κάνουν οινοτουρισμό στην Πελοπόννησο. Ακόμα καλύτερος είναι ο συνδυασμός οινοτουρισμού στην Πελοπόννησο και το Ιόνιο σε ένα ενιαίο πρόγραμμα, αφού τότε οι επισκέπτες θα απολαύσουν ακόμα περισσότερα.
Κορινθία
Στο βορειοανατολικό τμήμα της Πελοποννήσου, στην Κορινθία, βρίσκεται ένας από τους πιο σημαντικούς αμπελώνες της Ελλάδας, ο αμπελώνας της Νεμέας που παράγει τους οίνους ΠΟΠ Νεμέα, από την ερυθρή ποικιλία αγιωργίτικο. Η σχέση Νεμέα-αγιωργίτικο είναι από τις πλέον δημοφιλείς και αγαπητές μεταξύ των καταναλωτών. Πολύ ενδιαφέρον για όσους κάνουν οινοτουρισμό σε Κορινθία-Αργολίδα είναι ότι ο αμπελώνας της Νεμέας περιβάλλει τον χώρο της αρχαίας Νεμέας και το πολύ ενδιαφέρον μουσείο του. Σε κοντινές αποστάσεις γύρω από τη Νεμέα υπάρχουν πολλά μνημεία και ενδιαφέροντα, όπως η αρχαία Κόρινθος και το μουσείο της, το ιστορικό και λαογραφικό μουσείο Κορίνθου η αρχαία Σικυών, η Ακροκόρινθος, το αρχαιολογικό μουσείο Ισθμίας και το μουσείο περιβάλλοντος Στυμφαλίας. Ακόμα κι αν η περιοχή της Νεμέας δεν έχει τις καλύτερες τουριστικές υποδομές, οι ταξιδευτές μπορούν να βρουν λύσεις σε κοντινές αποστάσεις στο δημοφιλές θέρετρο του Λουτρακίου, στην ορεινή Κορινθία και βέβαια στο Ναύπλιο, από το οποίο έχουν τη δυνατότητα να επεκταθούν στην περιοχή της Αργολίδας. Η Αργολίδα, στην οποία παράγονται οι οίνοι ΠΓΕ Αργολίδα, είναι δημοφιλής τουριστικός προορισμός και έχει πολλούς και σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους όπως ο αρχαιολογικός χώρος Μυκηνών και το μουσείο του, ο αρχαιολογικός χώρος Τίρυνθας, το Ασκληπιείο Επιδαύρου με το περίφημο θέατρο στο οποίο γίνονται παραστάσεις στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου και το μουσείο, ο αρχαιολογικός χώρος Μιδέας, το Ηραίο και το αρχαίο θέατρο Άργους στο οποίο επίσης γίνονται παραστάσεις. Στο πανέμορφο Ναύπλιο οι επισκέπτες θα δουν, μεταξύ άλλων, το Παλαμήδι, το Μπούρτζι και το αρχαιολογικό μουσείο Ναυπλίου.
Αχαΐα
Στο βορειοδυτικό τμήμα της Πελοποννήσου ο οινοτουρισμός στην Αχαΐα πατά στη μεγάλη ιστορία και την πολιτιστική παράδοση της περιοχής. Ο εκτεταμένος αμπελώνας της Αχαΐας παράγει τους οίνους ΠΟΠ Πάτρα και ΠΓΕ Αχαΐα. Χωρίς αμφιβολία, το γοητευτικότερο τμήμα αυτού του αμπελώνα είναι το ανατολικό, στην περιοχή της Αιγιαλείας και των Καλαβρύτων, όπου παράγονται οι οίνοι ΠΓΕ Αιγιαλεία. Τα ενδιαφέροντα στην περιοχή είναι πολλά, όπως το φαράγγι Βουραϊκού και ο οδοντωτός σιδηρόδρομος, η μονή Αγίας Λαύρας και η μονή Μεγάλου Σπηλαίου, το σπήλαιο των λιμνών και το μουσείο θυσίας Καλαβρυτινών. Στα δημοφιλή Καλάβρυτα, πόλος έλξης είναι το χιονοδρομικό κέντρο. Στο κεντρικό και δυτικό τμήμα της Αχαΐας παράγονται οι οίνοι ΠΟΠ Μαυροδάφνη Πατρών, ΠΟΠ Μοσχάτος Πατρών και ΠΟΠ Μοσχάτος Ρίου Πατρών. Η όμορφη Πάτρα, λιμάνι γαρ, είναι μια από τις πύλες εισόδου στην Ελλάδα. Το νέο αρχαιολογικό μουσείο Πάτρας και το κάστρο του Ρίου είναι από αυτά που πρέπει να δουν οι επισκέπτες ενώ μια βόλτα στη γέφυρα θα είναι μοναδική εμπειρία, όπως και η συμμετοχή στο καρναβάλι της Πάτρας.
Ηλεία και Μεσσηνία
Εκεί όπου ο αμπελώνας της Ηλείας και της Μεσσηνίας παράγει τους οίνους ΠΓΕ Ηλεία και ΠΓΕ Μεσσηνία αντιστοίχως, ο οινοτουρισμός σε Ηλεία και Μεσσηνία είναι ιδιαίτερα ελκυστικός. Η Ηλεία είναι η περιοχή των αρχαίων ολυμπιακών αγώνων, που γίνονταν στην αρχαία Ολυμπία, όπου το αρχαιολογικό μουσείο και το μουσείο της ιστορίας των Ολυμπιακών αγώνων της αρχαιότητας έχουν μεγάλο ενδιαφέρον. Άλλα ενδιαφέροντα της Ηλείας είναι η αρχαία Ήλιδα, η αρχαία Αλίφειρα, οι Βάσσες όπου ο ναός του Επικούριου Απόλλωνα, το κάστρο Χλεμούτσι στην Κυλλήνη, το λαογραφικό μουσείο Ανδρίτσαινας, η λίμνη Καϊάφα και το δρυοδάσος Φολόης. Η Μεσσηνία είναι συνεχώς αναπτυσσόμενος τουριστικός προορισμός και στα ενδιαφέροντα της περιλαμβάνονται η Χριστιανούπολη, το μυκηναϊκό ανάκτορο Νέστορα Άνω Εγκλιανού, η Πύλος με τη Βοϊδοκοιλιά και το Νιόκαστρο, το κάστρο της Μεθώνης, η αρχαία Μεσσήνη και το μικρό μουσείο της, η αρχαία Θουρία, η Καλαμάτα και το αρχαιολογικό μουσείο Μεσσηνίας και η περιοχή της δυτικής Μάνης.
Αρκαδία-Λακωνία
Μια από τις πλέον ενδιαφέρουσες περιοχές της Πελοποννήσου είναι το κεντρικό τμήμα της, η περιοχή δηλαδή της Αρκαδίας στην οποία ο αμπελώνας της Μαντινείας παράγει τους οίνους ΠΟΠ Μαντίνεια από τη λευκή ποικιλία μοσχοφίλερο και το νοτιαοανατολικό, δηλαδή η Λακωνία, που καθιστούν τον οινοτουρισμό σε Αρκαδία-Λακωνία άκρως ενδιαφέροντα και πολυποίκιλο. Ξεκινώντας από το κρασί, η σχέση μοσχοφίλερο-Μαντίνεια είναι η πλέον δημοφιλής μεταξύ των λευκών οίνων της Ελλάδας. Η Αρκαδία είναι κυρίως χειμερινός τουριστικός προορισμός και έχει πολλά να προσφέρει στους επισκέπτες της. Στο κέντρο της περιοχής οι επισκέπτες θα δουν την αρχαία Μαντίνεια και το Παναρκαδικό αρχαιολογικό μουσείο Τρίπολης σε διατηρητέο κτήριο. Η Δημητσάνα με την παλαιά και τη νέα μονή Φιλοσόφου και το μουσείο υδροκίνησης, η Στεμνίτσα με το λαογραφικό μουσείο και η Καρύταινα είναι όμορφα διατηρημένα παραδοσιακά χωριά στη δυτική πλευρά της Γορτυνίας και το χιονοδρομικό κέντρο Μαίναλου θα ανεβάσει την αδρεναλίνη. Στο νότιο τμήμα τα ενδιαφέροντα είναι ο αρχαιολογικός χώρος Επισκοπής, το αρχαίο θέατρο Μεγαλόπολης και το αρχαιολογικό μουσείο Λυκόσουρας, το Λύκαιο όρος και τα μνημεία του. Στο παράλιο τμήμα της Αρκαδίας, που προσφέρεται για θερινές διακοπές, οι επισκέπτες θα δουν το κάστρο Παράλιου Άστρους και το αρχαιολογικό μουσείο Άστρους. Την ανατολική πλευρά της Αρκαδίας διατρέχει το βουνό Πάρνωνας με το οικολογικό πάρκο που συνεχίζεται νότια στην περιοχή της Λακωνίας. Η Λακωνία, στην οποία και καταλήγει ο Οινοτουρισμός σε Αρκαδία-Λακωνία, είναι η περιοχή από την οποία ξεκίνησε η μεγάλη ιστορία του μαλβαζία οίνου, την οποία επιδιώκει να ξαναζωντανέψει ο οίνος ΠΟΠ Μονεμβασία-Malvasia, που θεσπίστηκε το 2010 και επίκεντρο της ζώνης του είναι η μοναδική Μονεμβασιά και η Καστροπολιτεία της. Ο αμπελώνας της Λακωνίας παράγει επίσης τους οίνους ΠΓΕ Λακωνία. Στην περιοχή της Σπάρτης οι επισκέπτες θα δουν το Μεναλάειο, το αρχαιολογικό μουσείο Σπάρτης, το μουσείο ελιάς & λαδιού Σπάρτης, τον Μυστρά και το μουσείο του και τον αρχαιολογικό χώρο Αμυκλών. Στο δυτικό τμήμα της Λακωνίας, τη Μάνη υπάρχουν πολλά κάστρα και πύργοι και το σπήλαιο Δυρού. Από τη Λακωνία οι επισκέπτες μπορούν να πάνε και στα πανέμορφα Κύθηρα όπου μεταξύ πολλών άλλων θα δουν το κάστρο της Χώρας Κυθήρων, και το αρχαιολογικό μουσείο Κυθήρων.
Ιόνιο
Στο δυτικό τμήμα της Ελλάδας, στο Ιόνιο πέλαγος, βρίσκονται τα Επτάνησα, που στην πραγματικότητα είναι 12 κατοικημένα μικρά και μεγάλα νησιά. Ουσιαστικές, όμως, δυνατότητες για οινοτουρισμό στο Ιόνιο υπάρχουν στα 4 μεγαλύτερα.
Το πιο εύκολο σε πρόσβαση νησί είναι το νοτιότερο, δηλαδή η Ζάκυνθος, η οποία έχει μεγάλη αμπελουργική και οινική ιστορία. Το παραδοσιακό κρασί της Ζακύνθου είναι η λευκή ΠΓΕ Βερντέα Ζακύνθου. Το θαλάσσιο πάρκο Ζακύνθου, στο νότιο τμήμα του νησιού στην περιοχή του Λαγανά, είναι το μεγαλύτερο καταφύγιο της θαλάσσιας χελώνας caretta-caretta. Η Ζάκυνθος είναι δημοφιλέστατος τουριστικός προορισμός και προσφέρεται για οινοτουρισμό στο Ιόνιο , ιδίως το καλοκαίρι, γιατί έχει πολλές παραλίες, όπως η εντυπωσιακή παραλία Ναυάγιο. Οι επισκέπτες, μεταξύ πολλών άλλων, θα δουν το μουσείο Ζακύνθου, το μουσείο Σολωμού & επιφανών Ζακυνθίων, το κάστρο της πόλης Ζακύνθου, τη μονή Αναφωνήτριας, τον πύργο Αμπελοράβδη και το μουσείο φυσικής ιστορίας Χέλμη.
Το μεγαλύτερο από τα νησιά αλλά και το πλέον σημαντικό για οινοτουρισμό στο Ιόνιο είναι όμως η Κεφαλλονιά. Ο αμπελώνας της Κεφαλλονιάς παράγει τους οίνους ΠΟΠ Ρομπόλα Κεφαλλονιάς, ΠΟΠ Μαυροδάφνη Κεφαλλονιάς, ΠΟΠ Μοσχάτος Κεφαλλονιάς, ΠΓΕ Πλαγιές Αίνου και ΠΓΕ Μαντζαβινάτα. Η Κεφαλλονιά έχει πολλά όμορφα μέρη, από τα οποία ξεχωρίζουν η Άσος, ο Μύρτος και το Φισκάρδο. Το αρχαιολογικό μουσείο Αργοστολίου, το Κοργιαλένειο μουσείο, το μουσείο ιδρύματος Κοσμετάτου, η μονή Αγίου Γερασίμου, το κάστρο Αγίου Γεωργίου, το λιμναιοσπήλαιο Μελισσάνη και το παραδοσιακό ελαιοτριβείο Καμιναράτων στην Παλική είναι μερικά από αξιοθέατα του νησιού.
Στη Λευκάδα φτάνεις πολύ εύκολα, αφού συνδέεται με γέφυρα με τη Στερεά Ελλάδα. Ο αμπελώνας της Λευκάδας παράγει τους οίνους ΠΓΕ Λευκάδα, που στην ερυθρή τους εκδοχή είναι τα μόνα κρασιά ΠΟΠ ή ΠΓΕ του Ιονίου που περιέχουν ξενική ποικιλία. Το Κάστρο Αγίας Μαύρας, το αρχαιολογικό μουσείο Λευκάδας, η βιβλιοθήκη Λευκάδας που στεγάζει και μουσείο βυζαντινών εικόνων είναι μερικά από τα αξιοθέατα, που κάνουν αυτό το νησί κατάλληλο για οινοτουρισμό στο Ιόνιο.
Ο οινοτουρισμός στο Ιόνιο τελειώνει στο βορειότερο μεγάλο νησί την Κέρκυρα. Ο αμπελώνας της Κέρκυρας παράγει τους λευκούς οίνους ΠΓΕ Κέρκυρα. Η Κέρκυρα είναι εξαιρετικά δημοφιλής τουριστικός προορισμός και έχει πολλά αξιοθέατα. Οι επισκέπτες πρέπει να δουν την παλαιά πόλη της Κέρκυρας, τα φρούρια της πόλης της Κέρκυρας, τον αρχαιολογικό χώρο Παλαιόπολης και τα ιερά στο Mon Repos, το αρχαιολογικό μουσείο Παλαιόπολης, το μουσείο ασιατικής τέχνης, το Αχίλλειο, το Ποντικονήσι, την Παλαιοκαστρίτσα και το λαογραφικό μουσείο Μέσης (Σιναράδων).
Αιγαίο
Οι δυνατότητες για οινοτουρισμό στο Νότιο Αιγαίο είναι πολλές, καθώς το συγκροτούν τα συμπλέγματα των νησιών της Δωδεκανήσου και των Κυκλάδων, δύο νησιωτικές ενότητες με σαφείς διαφοροποιήσεις, που αφορούν το τοπίο, την οργάνωση του χώρου και την αρχιτεκτονική, τα προϊόντα και την κουζίνα, ακόμα και τη διάλεκτο και τον ήχο της ομιλίας, που χρήζει προσοχής από τους ενδιαφερόμενους επισκέπτες. Η ακτοπλοϊκή επικοινωνία μεταξύ των νησιών κάθε ενότητας είναι συχνή και αυξάνει το καλοκαίρι, όπως και η σύνδεση μεταξύ των δύο ενοτήτων, γεγονός που διευκολύνει σημαντικά τον οινοτουρισμό στο Νότιο Αιγαίο.
Η αμπελοκαλλιέργεια και η παραγωγή κρασιού είναι κοινός τόπος σε όλα τα νησιά, ανεξαρτήτως μεγέθους, ενώ σε ορισμένα έχει πολύ οργανωμένο χαρακτήρα, με κορυφαία τη Ρόδο από τα Δωδεκάνησα και τη Σαντορίνη από τις Κυκλάδες, οι οποίες είναι και οι ελκυστικότερες προτάσεις για οινοτουρισμό στο Νότιο Αιγαίο.
Η Κως, που είναι το 3ο σε έκταση νησί της Δωδεκανήσου, είναι η πρώτη στάση για οινοτουρισμό στο Νότιο Αιγαίο. Μετά από μεγάλη κάμψη, που οδήγησε στα όρια της εξαφάνισης, ο αναγεννημένος αμπελώνας της Κω παράγει τους οίνους ΠΓΕ Κως. Η πόλη της Κω, όπου βρίσκεται και το αρχαιολογικό μουσείο, είναι ουσιαστικά ένας αρχαιολογικός χώρος με πολλά μνημεία, όπως η αρχαία αγορά, το ρωμαϊκό ωδείο και το κάστρο της Νερατζιάς. Οι επισκέπτες αξίζει να πάνε και στο Ασκληπιείο της Κω, λίγο δυτικά από την πόλη.
Ο οινοτουρισμός στο Νότιο Αιγαίο συνεχίζεται στη Ρόδο, που είναι το μεγαλύτερο νησί της Δωδεκανήσου και 4ο σε έκταση ελληνικό νησί. Ο αμπελώνας της Ρόδου βρίσκεται κυρίως στις πλαγιές του όρους Ατάβυρος και παράγει τους λευκούς και ερυθρούς ξηρούς οίνους ΠΟΠ Ρόδος και τους γλυκούς λευκούς οίνους ΠΟΠ Μοσχάτος Ρόδου. Αρχίζοντας από την πόλη της Ρόδου, με την περιτειχισμένη μεσαιωνική πόλη, με τα πολλά μνημεία, όπως το παλάτι του μεγάλου Μαγίστρου και το αρχαιολογικό μουσείο και την ακρόπολη Ρόδου, το νησί έχει σημαντικές αρχαίες θέσεις: Ιαλυσός, Κάμειρος, Λίνδος, οικισμός της Βρουλιάς απέναντι από το Πρασονήσι. Βεβαίως, δεν υπάρχει επισκέπτης της Ρόδου που να μην πάει στην κοιλάδα των πεταλούδων, κάτι απόλυτα δικαιολογημένο. Στα Δωδεκάνησα, κάποιες δυνατότητες για τη δοκιμή κρασιών τοπικής παραγωγής υπάρχουν στη Λέρο και τους Λειψούς και σύντομα θα υπάρχουν και στην Πάτμο, στην οποία η Μονή Αγίου Ιωάννου Θεολόγου είναι μνημείο παγκόσμιας σημασίας (Unesco).
Ο οινοτουρισμός στο Νότιο Αιγαίο συνεχίζει στις Κυκλάδες, με πρώτη στάση την Τήνο, όπου τα περισσότερα αμπέλια είναι στο κέντρο του νησιού, στην περιοχή του Εξωμβούργου. Η Παναγία της Τήνου είναι εκκλησία πανελλαδικής εμβέλειας, όπου στις 15 Αυγούστου κάθε χρονιάς συρρέουν χιλιάδες επισκέπτες από όλη την Ελλάδα.
Η Πάρος είναι το επόμενο νησί για οινοτουρισμό στο Νότιο Αιγαίο. Ο αμπελώνας της Πάρου παράγει τους λευκούς και ερυθρούς οίνους ΠΟΠ Πάρος. Το αρχαιολογικό μουσείο στην Παροικιά, παρουσιάζει μέρος της μεγάλης ιστορίας της Πάρου. Η εκκλησία της Παναγίας Εκατονταπυλιανής στην Παροικιά, είναι το γνωστότερο μνημείο του νησιού. Πολύ εύκολη και πολύ ενδιαφέρουσα είναι και η επίσκεψη στο νησί Αντίπαρος.
Οι δυνατότητες επισκέψεων σε αμπελώνες και δοκιμής κρασιών τοπικής παραγωγής των νησιών Σύρος, Νάξος, Μήλος, Σίκινος, Ανάφη και Μύκονος, από την οποία μπορεί κανείς να πάει στον αρχαιολογικό χώρο της Δήλου, ολοκληρώνουν τον οινοτουρισμό στο Νότιο Αιγαίο, του οποίου σημαντικότερος προορισμός είναι η Σαντορίνη.
Σαντορίνη
Ο οινοτουρισμός στη Σαντορίνη αποτελεί σημαντική πτυχή του γεγονότος ότι το νησί είναι προορισμός επισκεπτών από όλο τον κόσμο. Βεβαίως, το ανεπανάληπτο που χαρακτηρίζει το μοναδικό αυτό νησί είναι η γεωμορφολογία και το τοπίο που έχει διαμορφωθεί μετά την έκρηξη του ηφαιστείου. Θα περίμενε κανείς ότι σε αυτό το άγονο και άνυδρο έδαφος δύσκολα θα ευδοκιμούσε η άμπελος. Παρ’ όλα αυτά, όχι μόνον ευδοκιμεί, αλλά ο αμπελώνας της Σαντορίνης είναι σήμερα ένας από τους πιο σημαντικούς της Ελλάδας και παράγει τους οίνους ΠΟΠ Σαντορίνη, από Ασύρτικο Σαντορίνης. Με το ιδιότυπο σχήμα διαμόρφωσης των πρέμνων (αμπελιά ή κουλούρα), ο αμπελώνας της Σαντορίνης είναι μνημείο της φύσης και των ανθρώπων και ως τέτοιο πρέπει να τον αντιμετωπίζουν όλοι και ειδικότερα όσοι κάνουν οινοτουρισμό στη Σαντορίνη, επισκεπτόμενοι τα πολλά οινοποιεία της, στα οποία περιλαμβάνεται και μουσείο οίνου.
Η Σαντορίνη, εκτός από το υπέροχο τοπίο της, προσφέρει στους επισκέπτες της πολλά να δουν, σε πολλά να επιδοθούν και πολλά να απολαύσουν. Ο αρχαιολογικός χώρος στο Ακρωτήρι, η αρχαία Θήρα, ο ναός της Επισκοπής, το προϊστορικό και το αρχαιολογικό μουσείο στα Φηρά, το λαογραφικό μουσείο στο Κοντοχώρι και το μουσείο παραδοσιακό χωριό στον Πύργο, είναι μόνο κάποιες από τις δυνατότητες πολιτιστικού τουρισμού, ο οποίος θα πρέπει να περιλάβει επίσκεψη στο παραδοσιακό χωριό της Οίας, όπου βρίσκεται και το ναυτικό μουσείο Θήρας. Το ταξίδι στη Σαντορίνη δεν θα ολοκληρωθεί χωρίς μικρή κρουαζιέρα στην καλντέρα του ηφαιστείου και επίσκεψη στο μικρό νησί Θηρασία. Την εμπειρία Σαντορίνη ολοκληρώνουν τα μοναδικά τοπικά βρώσιμα προϊόντα της, όπως η ΠΟΠ Φάβα Σαντορίνης, τα συμπυκνωμένα ντοματάκια, η άσπρη μελιτζάνα κ.ά. καθώς και η εξαιρετική κουζίνα, που προσφέρεται σε πολλούς χώρους εστίασης, ούσα η απαραίτητη και ιδανική σύντροφος του μοναδικού οινοτουρισμού στη Σαντορίνη.
Αιγαίο
Ο οινοτουρισμός στο Βόρειο Αιγαίο ξεκινά από τη σχετικώς μικρή και εύκολη στην περιήγησή της Λήμνο. Ο αμπελώνας της Λήμνου παράγει τους λευκούς οίνους ΠΟΠ Λήμνος και τους γλυκείς ΠΟΠ Μοσχάτος Λήμνου. Το φρούριο και το αρχαιολογικό μουσείο της Μύρινας, η αρχαία Πολιόχνη, το Καβείριο και οι υδροβιότοποι Χορταρολίμνης & Αλυκής στην περιοχή του Μούδρου είναι τα σημαντικότερα αξιοθέατα της Λήμνου.
Νοτιοδυτικά από τη Λήμνο, η Λέσβος, που είναι το 3ο σε έκταση ελληνικό νησί, προσφέρει προς το παρόν λίγες δυνατότητες για οινοτουρισμό στο Βόρειο Αιγαίο. Στη Λέσβο, μεταξύ πολλών άλλων, οι επισκέπτες θα δουν το κάστρο και το αρχαιολογικό μουσείο στη Μυτιλήνη, το κάστρο του Μολύβου, το μουσείο ελιάς & λαδιού στην Αγία Παρασκευή και το γεωπάρκο του απολιθωμένου δάσους και το μουσείο του στο Σίγρι. Εκτός κρασιού, θα συνοδεύσουν τις πάμπολλες τοπικές νοστιμιές με το μοναδικό στον κόσμο και αποκλειστικά ελληνικό προϊόν, ούζο, το γνωστό οινοπνευματώδες με τη γλυκανισάτη γεύση, που παράγεται από μικρούς και μεγάλους παραγωγούς του νησιού.
Από το 2009, ο οινοτουρισμός στο Βόρειο Αιγαίο επεκτάθηκε στη Χίο, που είναι γνωστή για τη μαστίχα της (ΠΟΠ Μαστίχα Χίου), η οποία κατακτά τις αγορές όλου του κόσμου. Στη Χίο παραγόταν ο διάσημος Αριούσιος οίνος της αρχαιότητας. Σήμερα, ο αναγεννημένος αμπελώνας της Χίου και οι δυνατότητες οινοτουρισμού βρίσκονται στο βορειοδυτικό της τμήμα, στην περιοχή της Αμανής. Το κάστρο και το αρχαιολογικό μουσείο στη Χώρα της Χίου, η Νέα Μονή και οι οχυρωμένοι οικισμοί της νότιας Χίου είναι μερικά από τα αξιοθέατα του νησιού.
Ο οινοτουρισμός στο Βόρειο Αιγαίο ολοκληρώνεται με τα νησιά Σάμος και Ικαρία. Ο αμπελώνας της Σάμου είναι ένα φυσικό μνημείο και με τη διαμόρφωσή του, στη βόρεια κυρίως πλευρά του νησιού, θα γοητεύσει τους επισκέπτες. Ο αμπελώνας αυτός παράγει τους οίνους ΠΟΠ Σάμος, που είναι τα γνωστότερα ελληνικά γλυκά κρασιά, την ιστορία των οποίων καταγράφει το μουσείο σαμιακού οίνου στην πόλη της Σάμου. Οι αρχαιολογικοί χώροι σε Πυθαγόρειο & Ηραίο, το Ευπαλίνειο όρυγμα, το αρχαιολογικό μουσείο στην πόλη της Σάμου, η αρχαιολογική συλλογή στο Πυθαγόρειο και το μουσείο φυσικής ιστορίας στους Μυτιληνιούς, είναι μερικά μόνο από τα αξιοθέατα της Σάμου, που έχει πλούσια λαογραφία. Στην Ικαρία παραγόταν ο Πράμνιος οίνος της αρχαιότητας στην περιοχή της αρχαίας Οινόης, όπου είναι και το αρχαιολογικό μουσείο της Ικαρίας. Αρχαιολογική συλλογή υπάρχει και στον Άγιο Κήρυκο, όπου υπάρχουν δυνατότητες ιαματικού τουρισμού.
Κρήτη
Η Κρήτη, το μεγαλύτερο ελληνικό νησί και 5ο σε μέγεθος νησί της Μεσογείου, είναι το νοτιότερο άκρο της Ευρώπης, στο σταυροδρόμι 3 ηπείρων. Τόπος ιδιαιτέρως γοητευτικός, με έντονες αντιθέσεις γεωμορφολογίας και τοπίου, έχει έναν άκρως ιδιαίτερο χαρακτήρα, ως αποτέλεσμα μιας μακραίωνης ιστορικής πορείας, με σπουδαίους πολιτισμούς, όπως ο Μινωικός, αλλά και κατακτητές που άφησαν τα σημάδια τους. Το ήπιο ζεστό κλίμα, οι αμέτρητες παραλίες, το ανεπανάληπτο τοπίο της ενδοχώρας, με τα ψηλά βουνά, η παροιμιώδης φιλοξενία των κατοίκων και οι υψηλού επιπέδου τουριστικές υποδομές και υπηρεσίες, έχουν κάνει την Κρήτη έναν από τους δημοφιλέστερους τουριστικούς προορισμούς της Ελλάδας. Κάθε εποχή του χρόνου, η Κρήτη προσφέρει στους επισκέπτες της ιδιαίτερες απολαύσεις και έντονες αναμνήσεις, όποιες κι αν είναι οι προτιμήσεις και αναζητήσεις τους: χαλάρωση, αναψυχή, αναζωογόνηση, φυσιολατρία και οικοτουρισμός, πολιτιστικές εμπειρίες, περιπέτεια, αγροτουρισμός. Η γκάμα των επιλογών είναι ανεξάντλητη, τόσο στην ανατολική Κρήτη όσο και στη δυτική Κρήτη, ενώ αν σε όλα αυτά προστεθούν το παγκοσμίως γνωστό πρότυπο της κρητικής διατροφής, τα κρητικά προϊόντα, που οι Έλληνες έχουν σε ιδιαίτερη εκτίμηση και η πληρέστερα διαμορφωμένη και πλέον γνωστή τοπική κουζίνα της Ελλάδας, η κρητική κουζίνα, γίνεται φανερό ότι η Κρήτη επιφυλάσσει για τους επισκέπτες της εξαίρετες γαστρονομικές απολαύσεις, που αποτελούν ιδανικό σύντροφο για τον οινοτουρισμό στην Κρήτη.
Η παραγωγή κρασιού στην Κρήτη είναι υπόθεση με μακρά ιστορία και ο αμπελώνας του νησιού ιστορικός. Για τους Κρητικούς, η συμμετοχή στα αμπελοοινικά δρώμενα και το στήσιμο σχετικών γιορτών είναι παράδοση. Έτσι, ανέκαθεν υπήρχε η δυνατότητα για οινοτουρισμό στην Κρήτη. Τα τελευταία όμως χρόνια, τα οινοποιεία με υποδομή επισκεψιμότητας έχουν πολλαπλασιαστεί και από το 2007 δραστηριοποιούνται το Δίκτυο Οινοποιών Ηρακλείου (ΔΟΝΗ), στην ανατολική Κρήτη και το Δίκτυο Οινοποιών Χανίων – Ρεθύμνης (ΔΟΝΧΡ), στη δυτική Κρήτη. Υπάρχουν δηλαδή όλες οι προϋποθέσεις, ώστε οι επισκέπτες να βιώσουν υψηλού επιπέδου εμπειρίες οινοτουρισμού και αλησμόνητες γαστρονομικές απολαύσεις, συνοδευμένες με ένα κρασί από τον αμπελώνα της Κρήτης.
Ανατολική Κρήτη
Ο οινοτουρισμός στην ανατολική Κρήτη αναπτύσσεται στις περιοχές Ηρακλείου (Δρόμοι Κρασιού Ηρακλείου) και Λασιθίου. Στο Λασίθι, στο ανατολικό άκρο της Κρήτης, οι αμπελώνες βρίσκονται γύρω από την πόλη της Σητείας και νοτιότερα, αλλά και ψηλότερα, στο οροπέδιο της Ζήρου. Στον αμπελώνα της Σητείας παράγονται οι οίνοι ΠΟΠ Σητεία. Το φρούριο της Καζάρμας και το αρχαιολογικό μουσείο στη Σητεία, οι μινωικοί οικισμοί του Πετρά και του Μόχλου, η μινωική πόλη στο Παλαιόκαστρο, η μονή Τοπλού και το μουσείο της, το φοινικόδασος στο Βάι και το μινωικό ανάκτορο της Ζάκρου, είναι μερικά από τα αξιοθέατα της ευρύτερης περιοχής της Σητείας. Ωστόσο, τα αξιοθέατα του Λασιθίου δεν περιορίζονται στην ανατολική οινοπαραγωγική περιοχή του και ο επισκέπτης θα δει ακόμα την πόλη του Αγίου Νικολάου με το αρχαιολογικό μουσείο, την Ελούντα, με τους ανεμόμυλους και τη Σπιναλόγκα, την αρχαία Λατώ, την αρχαιολογική συλλογή της Νεάπολης, τη μινωική έπαυλη του Μακρύ Γιαλού, τον αρχαιολογικό χώρο των Γουρνιών και την αρχαιολογική συλλογή στην Ιεράπετρα, το Δικταίο Άντρο (σπήλαιο Ψυχρού) και τους ανεμόμυλους στο Οροπέδιο Λασιθίου.
Ηράκλειο
Στην περιοχή του Ηρακλείου βρίσκεται το 68% των οινοποιείων, εμφιαλώνεται το 77% των ετικετών και παράγεται περί το 80% του συνολικού όγκου του κρασιού της Κρήτης. Συνεπώς, εδώ βρίσκεται και το μεγαλύτερο ενδιαφέρον για οινοτουρισμό στην ανατολική Κρήτη. Για να επισκεφθεί κανείς τα πολλά επισκέψιμα οινοποιεία μπορεί, με αφετηρία την πόλη του Ηρακλείου, να ακολουθήσει τις δύο διαδρομές, που «χαράζουν» οι Δρόμοι Κρασιού Ηρακλείου. Η ανατολική διαδρομή περιλαμβάνει τον αμπελώνα των Αρχανών, όπου παράγονται οι ερυθροί οίνοι ΠΟΠ Αρχάνες και τον αμπελώνα των Πεζών, όπου παράγονται οι λευκοί και ερυθροί οίνοι ΠΟΠ Πεζά. Η δυτική διαδρομή διασχίζει τον αμπελώνα των Δαφνών, όπου παράγονται οι ερυθροί ξηροί και γλυκείς οίνοι ΠΟΠ Δαφνές. Οι δύο αυτές διαδρομές συνδέονται μεταξύ τους οδικώς, γεγονός που προσφέρει ευελιξία και πολλαπλές δυνατότητες στο σχεδιασμό του προγράμματος επισκέψεων.
Στην πόλη του Ηρακλείου, μεταξύ πολλών άλλων, ο επισκέπτης θα δει τα ενετικά τείχη, το φρούριο Κούλες και το σύμβολο της πόλης την κρήνη Μοροζίνι (Λιοντάρια), το αρχαιολογικό μουσείο Ηρακλείου, το ιστορικό μουσείο Κρήτης, το μουσείο φυσικής ιστορίας Κρήτης και το μουσείο εικαστικών τεχνών Ηρακλείου. Ακολουθώντας την ανατολική διαδρομή των Δρόμων Κρασιού Ηρακλείου, λίγο νότια από το Ηράκλειο, βρίσκεται ο φημισμένος αρχαιολογικός χώρος της Κνωσού με το μινωικό ανάκτορο και τα άλλα πολλά μνημεία του. Νοτιότερα, στην περιοχή του πανέμορφου χωριού των Αρχανών είναι η μινωική νεκρόπολη στο Φουρνί, το μινωικό ανάκτορο στον αρχαιολογικό χώρο των Αρχανών και λίγο ακόμα πιο νότια η μινωική έπαυλη Βαθυπέτρου, όπου το σταφυλοπιεστήριο είναι το παλαιότερο που έχει βρεθεί ως απόδειξη της μακραίωνης οινοποιητικής παράδοσης της περιοχής. Νότια, μετά το Βαθύπετρο, υπάρχει το μοναστήρι Αγίου Γεωργίου Επανωσήφη και τα Αστερούσια, ενώ ανατολικά βρίσκεται η καρδιά της ζώνης ΠΟΠ Πεζά, όπου στην ευρύτερη περιοχή τα επισκέψιμα οινοποιεία είναι πολλά. Ανατολικά της διαδρομής αυτής, ο επισκέπτης μπορεί να δει το μινωικό ανάκτορο Γαλατά, το μουσείο Νίκου Καζαντζάκη στη Μυρτιά, την αρχαία Αμνισό στις Γούβες, το ενυδρείο Κρήτης Θαλασσόκοσμος στις Γούρνες και τον αρχαιολογικό χώρο στα Μάλια.
Η δυτική διαδρομή των Δρόμων Κρασιού Ηρακλείου περπατά στις ανατολικές υπώρειες του Ψηλορείτη και νοτιοδυτικά, λίγο έξω από το Ηράκλειο, συναντά τη ζώνη του ΠΟΠ Δαφνές. Ο δρόμος συνεχίζει προς τα νότια παράλια και τους αρχαιολογικούς χώρους Γόρτυνας, Λεβήνα και Φαιστού. Μεγάλο ενδιαφέρον έχει το Μουσείο Κρητικής Εθνολογίας, στους Βώρους Τυμπακίου.
Δυτική Κρήτη
Στο δυτικό άκρο της Κρήτης, τη μεγαλύτερη έκταση της περιοχής των Χανίων καταλαμβάνουν τα επιβλητικά Λευκά Όρη, στο νότιο μέρος των οποίων βρίσκεται το πασίγνωστο φαράγγι της Σαμαριάς και στο οροπέδιο του Ομαλού το βοτανικό πάρκο Κρήτης. Η περιοχή είναι η κατ’ εξοχήν ενδιαφέρουσα για οινοτουρισμό στη δυτική Κρήτη, καθώς είναι 2η σε πλήθος οινοποιείων, μετά το Ηράκλειο, πολλά από τα οποία είναι επισκέψιμα και οι διαδρομές για να τα επισκεφθεί κανείς κινούνται κυρίως γύρω από το βουνό. Στην πόλη των Χανίων ο επισκέπτης θα δει, μεταξύ άλλων, τα ίχνη της αρχαίας Κυδωνίας, τα ενετικά τείχη, το αρχαιολογικό μουσείο, τη βυζαντινή συλλογή και την οικία – μουσείο του Ελευθέριου Βενιζέλου. Στη Σούδα, το λιμάνι των Χανίων, είναι η αρχαία Απτέρα, το φρούριο Φορτέτζας και το οχυρό Ιτζεδίν. Στην περιοχή του Ακρωτηρίου, όπου και το αεροδρόμιο, είναι οι μονές Αγίας Τριάδας Τζαγκαρόλων, Γκουβερνέτου και Παζινού και το πάρκο διάσωσης χλωρίδας και πανίδας. Δυτικά από τα Χανιά, στο βορειοδυτικό τμήμα, είναι η κύρια αμπελουργική ζώνη που παράγει τους οίνους ΠΓΕ Κίσσαμος. Η ευρύτερη περιοχή είναι διάσπαρτη από αρχαίες θέσεις, όπως η αρχαία Κίσσαμος με το μουσείο της, η Πολυρρήνια και η Φαλάσαρνα. Ενδιαφέρον έχει και η εκδρομή έως τη Γραμβούσα και το κάστρο της. Συνεχίζοντας νότια, ο επισκέπτης θα δει την αρχαία Έλυρο και στα νότια παράλια την αρχαία Λισσό. Ανατολικά από τα Χανιά, στα αξιοθέατα περιλαμβάνονται ο μινωικός οικισμός στις Αζοϊρές, η αρχαία Ανώπολις, η αρχαία Τάρρα, στην έξοδο της Σαμαριάς και το Φραγκοκάστελο.
Παρότι στην περιοχή του Ρεθύμνου υπάρχουν πολλά αμπέλια, η οργανωμένη οινοπαραγωγή άρχισε ουσιαστικά το 2008. Οινοποιεία υπάρχουν στις περιοχές του Γεροποτάμου και του Φοίνικα, αλλά οι ταξιδιώτες έχουν πολλά να επισκεφθούν και να συνδυάσουν με τον οινοτουρισμό στη δυτική Κρήτη: στην όμορφη πόλη του Ρεθύμνου, το γραφικότατο παλαιό τμήμα της, το ενετικό κάστρο Φορτέτζα, το αρχαιολογικό μουσείο και το ιστορικό – λαογραφικό μουσείο· ανατολικά από το Ρέθυμνο το Γεροντόσπηλιο (σπήλαιο Μελιδονίου)· νοτιοανατολικά την αρχαία Ελεύθερνα και την ιστορική Μονή Αρκαδίου· στην ίδια κατεύθυνση, αλλά ψηλά, το φυσικό πάρκο του Ψηλορείτη· στις περιοχές που διασχίζει το ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4 το Ιδαίο Άντρο και την αρχαία Ζώμινθο και τη Μονή Πρέβελη στα νότια παράλια.
Πηγή: www.newwinesofgreece.com
